Theo quy định của Luật Nhà ở, Luật Đất đai, việc mua bán, chuyển nhượng nhà đất phải được lập thành hợp đồng tại các tổ chức hành nghề công chứng. Tuy nhiên, nhiều người lầm tưởng vi bằng do thừa phát lại lập có giá trị tương đương công chứng nên liều lĩnh mua nhà theo hình thức này.

Khi đó, người mua có thể phải đối diện với 3 rủi ro sau đây:

Một ngôi nhà bán cho nhiều người

Vi bằng là biên bản do văn phòng Thừa Phát Lại tại địa phương cấp, ghi nhận vào ngày giờ, địa điểm nhất định, giữa các bên liên quan có cam kết một nội dung nào đó với nhau.

Trong mua bán nhà đất, việc lập vi bằng của Thừa phát lại chỉ ghi nhận hành vi, sự kiện giao nhận tiền, giấy tờ giữa các bên. Còn lại, các bên phải tự tìm hiểu về nguồn gốc, pháp lý nhà đất chứ Thừa phát lại không ghi nhận điều đó.

Nói cách khác, vi bằng không có giá trị thay thế hợp đồng công chứng, chứng thực và không phải là cơ sở để thực hiện sang tên đổi chủ trong giao dịch bất động sản.

Lợi dụng sự thiếu hiểu biết của nhiều người mua về vấn đề này, các đối tượng xấu thường thu gom đất xây nhà, rao bán bằng vi bằng do thừa phát lại lập để trục lợi. Thậm chí là lập vi bằng để bán một căn nhà cùng lúc cho nhiều người. Khi có tranh chấp xảy ra, người mua mới biết mình bị lừa, trong khi kẻ lừa đảo đã ôm tiền cao chạy xa bay.

Nhà được bán đã đem thế chấp ngân hàng

Nguy hiểm hơn là, có chủ sở hữu nhà, đất vẫn lập vi bằng chuyển nhượng bất động sản dù sổ đỏ đã thế chấp ở ngân hàng, cầm cố hoặc chuyển nhượng cho người khác (bằng giấy tay).

Như trường hợp của chị May (Quận 7, TP HCM) có mua một trong 4 căn nhà được người chủ xây dựng trên khu đất rộng 120m2. Vì diện tích mỗi căn đều nhỏ hơn so với quy định được tách sổ nên cả 4 căn đều chung một sổ hồng. Người bán hứa sau khi 4 người mua đều giao tiền đầy đủ, anh ta sẽ đưa tên cả 4 người vào sổ hồng.

Chung giấy tờ pháp lý như vậy nên khi mua nhà, chị May không thể làm hợp đồng công chứng sang tên đổi chủ, mà chỉ cùng người bán ra văn phòng thừa phát lại để giao tiền và lập vi bằng ghi nhận giao dịch này. Tuy nhiên, dọn về nhà mới chưa đầy nửa năm, chị May và 3 chủ hộ còn lại bất ngờ nhận được thông báo siết nợ khu đất của ngân hàng. Lý do là chủ nhà cũ đã đem thế chấp sổ hồng và hiện tại mất khả năng trả nợ.

Vi bằng lúc này chỉ có thể đưa ra làm chứng nếu chị May khởi kiện chủ nhà cũ tội lừa đảo, còn không có giá trị chứng minh ngôi nhà đã được chuyển quyền sở hữu cho chị May. Khi ngân hàng siết nợ, gia đình chị sẽ buộc phải rời khỏi ngôi nhà này.

Việc khởi kiện người bán nhà tội lừa đảo cũng sẽ mất rất nhiều công sức, thời gian, nhất là khi người này đang mất khả năng trả nợ.

Người thuê nhà lấy nhà đi bán

Cũng có trường hợp khách thuê nhà sẽ mượn bản photo giấy tờ này (lấy lý do làm thủ tục đăng ký tạm trú) để làm giả một số tài liệu liên quan, sau đó đem bán nhà cho người khác cũng thông qua hình thức lập vi bằng.

Cả người mua và văn phòng Thừa phát lại rất dễ bị lừa bởi căn nhà đó chỉ có giấy tờ tay, chưa có sổ hồng nên khó có thể tra cứu được chủ nhân thật sự.

Sau khi bán xong thì người đi thuê đã cao chạy xa bay, còn người mua lại và chủ nhà cho thuê sẽ vướng vào cuộc chiến tranh giành tài sản. Ngay cả bên cho thuê cũng khó giành lại được phần thắng bởi căn nhà chỉ có giấy tờ tay, rất khó trong việc chứng minh tài sản.

Theo Batdongsan.com.vn